De familie Odinga, bestaande uit Doeke (56), Greta (49), Wilko (21) en Djura (18) te Poppenwier (Friesland) hebben een melkveebedrijf met 140 melk- en kalfkoeien en 90 stuks jongvee op 100 hectare. Met de aangekochte fosfaatrechten willen de melkveehouders groeien naar 155 melk- en kalfkoeien. Maatschap Odinga melkt sinds medio augustus 2017 met drie M2erlin-robots. Het rollendjaargemiddelde steeg van 9.200 naar 10.000 liter per koe.

Een goede voorbereiding is het halve werk. Bij maatschap Odinga in het Friese Poppenwier weten ze daar alles van. In de zomer van 2017 maakten de melkveehouders een succesvolle overstap op robotmelken. Na ruim 30 jaar trouwe dienst was de traditionele 2x7-melkstal (visgraat) aan vervanging toe. Bij het intekenen van de drie nieuwe M2erlin-robots gingen de melkveehouders niet over één nacht ijs. "We zijn 9 maanden aan het puzzelen geweest met de koerouting en de looplijnen. Het was een flinke zoektocht", vertelt Doeke Odinga. Na ruim een halfjaar ervaring met robotmelken constateert de Friese melkveehouder tevreden dat het grondige voorwerk zijn vruchten afwerpt. "De door ons gemaakte keuzes pakken goed uit. Maar daar ging dus wel wat inspanning aan vooraf."

De Odinga's kozen ervoor om de M2erlins in een compacte kassaopstelling te plaatsen. De looplijnen zijn kort. Dat bevordert de efficiëntie. "De compacte opstelling is ook erg handig bij het schoonmaken van de robots", vertelt Greta Odinga. De melkveehouders kunnen hun dieren na het melken automatisch via de melkrobots separeren.

Het ruime strohok bevindt zich pal tegenover de robots, aan de andere kant van het voerpad. "We kunnen een pas afgekalfde koe gemakkelijk en snel door de robot halen en terugsturen naar het strohok", vertelt Wilko Odinga. "De kalfjes staan ook dichtbij. We hoeven dus ook niet heel ver met volle emmers biest te lopen", vult Greta Odinga aan.

Bij de keuze voor de M2erlin-robots van Fullwood speelde de melktechniek een belangrijke rol, vertelt Doeke Odinga. "Bij ons staan efficiënt melken en een goede melktechniek hoog in het vaandel. Dat hebben ze bij Fullwood perfect onder de knie." Odinga is bijzonder goed te spreken over Fullwoods unieke Streampulse-techniek. "Dankzij Streampulse worden de koeien vlot en goed gemolken. Dat houdt de spenen in conditie en voorkomt vereelting."

Ook Wilko Odinga ziet de voordelen van de Streampulse-techniek. De bedrijfsopvolger en HAS-student prijst het vlotte melksysteem. "Dat houdt de dieren gezond."

Sinds de overstap op robotmelken is de productie flink gestegen, van 9.200 naar 10.000 liter per koe. De koeien worden gemiddeld 3,2 keer per dag gemolken. "We hebben echt een sprong gemaakt. We zijn van 29/30 liter naar 32 liter per koe per dag gegaan", zegt Doeke Odinga, die de overstap op robotmelken omschrijft als 'opnieuw leren zwemmen'. "Je wordt in het diepe gegooid."
Met de overgang op de drie M2erlins is de bedrijfsstandaardkoe (BSK) gestegen van 45 naar 52. Dat was een felicitatie waard, zo vond voeradviseur Roelof Visser van Agrifirm. Hij trakteerde de Odinga's op gebak.

De drie M2erlins zorgen voor arbeidsgemak en flexibiliteit. De Odinga's kunnen hun tijd nu anders besteden. "Robotmelken verandert je rol als boer. Ik heb nu meer een controlerende functie", aldus Doeke Odinga. Vaker dan ooit tevoren is de melkveehouder tussen de koeien te vinden. "Ik kan nu veel meer tijd en aandacht besteden aan de gezondheid en de vruchtbaarheid van de dieren."

De M2erlins zijn gekoppeld aan Fullwoods managementsysteem Crystal. Wilko Odinga haalt daar veel informatie uit. Op zijn PC of mobiele telefoon kan hij 24 uur per dag checken of zich bijzonderheden voordoen in de stal. Attentiekoeien ziet hij op zijn beeldscherm opdoemen. "Ik zit er bovenop. Ik kijk welke koeien naar de robot moeten en let op schommelingen in de melkproductie en de voeropname. Door snel in te spelen op veranderingen kan ik problemen voorkomen of in de kiem smoren."

In de zogenaamde split-entry kunnen de melkveehouders de attentiekoeien op hun beurt laten wachten. Deze simpele maar  praktische oplossing bevalt zeer goed. "Dit werkt gemakkelijk, want de attentiedieren kunnen alleen nog via de robot terug in de stal", aldus Doeke Odinga.

Goed melken begint bij goed voeren. De melkveehouders trachten ruwvoer van een zo hoog mogelijke kwaliteit te winnen. Het rantsoen dat de Odinga's hun koeien voorschotelen bestaat naast kuilgras uit drie soorten brok. "We werken met twee voercomponenten, een soort van Kempensysteem", aldus Doeke Odinga. De melkkoeien krijgen krachtvoer verstrekt bij de M2erlins. Ook zijn er twee krachtvoerboxen in de stal.

Sinds de ingebruikname van de 'Poppenwierster Bûtlânspleats' in 1970 worden de koeien op het bedrijf geweid. De melkveehouders willen die traditie graag voortzetten. Daarbij streven ze naar productiebehoud. In overleg met hun voeradviseur en een weidecoach willen ze tot een optimale modus komen om robotmelken en weidegang zo goed mogelijk samen te laten vloeien. De lengte van de stal is volgens Doeke Odinga daarbij geen obstakel. "We houden al onze melkkoeien aan de rechterzijde van de stal. Sommige dieren moeten nu al meer dan 100 meter overbruggen om bij de robots te komen. Ik ben er niet bang voor dat die afstand weidegang in de weg staat. Maar ik weet nog niet hoe we weidegang precies in gaan passen. Dat is de volgende uitdaging op ons bedrijf."

Gerrit en Jantje van 't Hof hebben samen met hun zoon Hendrik en schoondochter Annerike Melkvee- en fokstierenbedrijf Stouwdamshof. Zij houden 65 melk- en kalfkoeien en 65 stuks jongvee op 48 hectare. Het rollendjaargemiddelde is 10.000 liter, met 4,40 % vet en 3,48 % eiwit. De jongveeopfok wordt deels uitbesteed. De opfok en verkoop van fokstieren is de tweede bedrijfstak.

Eind januari is het opvallend rustig in de ligboxenstal van de familie Van 't Hof in het Gelderse Oosterwolde. Helemaal vanzelfsprekend is dat niet. Het is nog niet zo lang geleden dat er een grote verandering plaatsvond op het bedrijf. Op 12 december 2017 is de familie van `t Hof overgestapt op robotmelken. Ruim 6 weken later weten de koeien hun weg naar de M2erlin melkrobot van Fullwood Packo uitstekend te vinden. Het is net alsof ze niet beter weten. "De koeien waren veel eerder gewend aan het nieuwe melksysteem dan ik", vertelt Gerrit van 't Hof lachend.

Familie Van 't Hof heeft weldoordacht gekozen voor automatisch melken. De robot maakt hen flexibel en zorgt voor arbeidsverlichting. "55 jaar lang heb ik tweemaal daags gemolken. Dat laat zich voelen. Onlangs heb ik een nieuwe schouder gekregen", vertelt Gerrit van 't Hof, wiens zoon Hendrik klaarstaat als bedrijfsopvolger. Mede dankzij de robot kan hij zijn werk goed combineren met het drukke gezinsleven dat hij samen met zijn vrouw Annerike en hun dochters heeft.

Vader en zoon Van 't Hof zijn er snel over uit dat er een M2erlin melkrobot moet komen. Tijdens een bezoek aan collega-melkveehouder Pleijter in Zalk (Overijssel) raken ze overtuigd van dit type robot. "Bij Pleijter draaien twee M2erlins. Bij hem was het ook erg rustig in de stal. Dat sprak ons ontzettend aan", aldus Gerrit van 't Hof. Voordat ze definitief met Dealer Van de Weerd in zee gaan, bezoeken vader en zoon Van 't Hof nog een tweede bedrijf met de M2erlin. Dat heeft een speciale reden, zo vertelt Gerrit van 't Hof. "Onze robot is geplaatst in een bestaande stal. Wij wilden graag een vergelijkbare situatie bekijken. Wat we zagen, beviel ons."

Gerrit van 't Hof kijkt met een goed gevoel terug op de drukke laatste maanden van 2017. Halverwege oktober is een begin gemaakt met het inpassen van de robot. "We hebben het voerhek een meter omgezet. Zo hebben we meer ruimte gecreëerd voor het koeverkeer van en naar de robot."

In de periode dat de 2x5-visgraat wordt vervangen voor de M2erlin, melken vader en zoon Van 't Hof ruim een maand lang in een doorloopwagen. Deze container van dealer V.d. Weerd uit Kampen kan 14 dieren tegelijk melken. "Dat ging boven verwachting goed", aldus Van 't Hof, die tijdens de bouwwerkzaamheden met enige spanning de weersvoorspellingen in de gaten houdt. "We hebben in totaal 84 keer gemolken in de doorloopwagen. Op een zaterdag vroor het eens 3 graden. Toen zijn we een uur bezig geweest om op te starten."
Het installeren van de robot verloopt gelukkig volgens planning. De melkveehouders zijn blij dat ze op 12 december over kunnen op robotmelken. "De bouwperiode is naar wens verlopen. Het was een mooie tijd, aldus Gerrit van 't Hof.

Voorafgaand aan de overstap kiezen de melkveehouders er bewust voor om extra dieren droog te zetten. Dat zorgt voor rust in de koppel. Met 50 melkkoeien verloopt de overgang op de M2erlin melkrobot eigenlijk vlekkeloos.

Ook de dieren met een nauwe speenstand gaan goed mee in de gewenste flow. Gerrit van 't Hof geeft eerlijk toe dat hij bang was dat een aantal dieren de overgang niet zou kunnen maken. "Een nauwe speenstand wil bij robotmelken wel eens voor problemen zorgen, zo hoorde ik. Gelukkig was er bij ons niet één koe bij die niet goed aansloot.

Na 6 weken robotmelken ligt het gemiddeld aantal melkbeurten per dag op 2,8. De productie is met 32 liter per koe per dag al hoger dan gebruikelijk. Wat de melkveehouders betreft is de rek er nog niet uit. "Ik verwacht zeker dat er een grotere productiestijging in zit", vertelt Hendrik van 't Hof.

Vanwege de bouwperikelen ontbraken vader en zoon Van 't Hof vorig jaar sinds lange tijd op de HHH-show in Zwolle. De topfokkers legden de focus begrijpelijkerwijs op een succesvolle overstap op robotmelken en sloegen de grote koeienkeuring daarom over. Nu de M2erlin melkrobot naar wens draait, kunnen vader en zoon Van 't Hof in de toekomst wellicht weer een gooi doen naar het uitbreiden van hun imposante erelijst. Wellicht zorgen de nakomelingen van Jacoba 8 (Algemeen Kampioen Roodbont NRM 2002) en Malve 93 (Reservekampioen Zwartbont NRM 2006) nog eens voor nieuw succes.

Jan, Elvira en opvolger Roel ten Vregelaar uit Haaksbergen hebben begin 2017 nieuw gebouwd voor hun 68 melkoeien. Zij hebben gekozen voor een 0+3 stal welke geschikt is voor 75 koeien. De stal voldoet aan de Maatlat Duurzame Veehouderij en heeft voldoende lucht en licht. Het ruime overzicht is hierbij opvallend.

Het melken met de Fullwood Packo M2erlin en het arbeidsgemak dat dit oplevert, vindt de familie Ten Vregelaar een uitkomst. Voorheen was de melktijd voor 70 koeien bijna twee uur. De vooruitgang is aanzienlijk en dat was voor opvolger Roel belangrijk om zo voldoende tijd over te houden voor zijn werk buiten de deur en dus flexibeler te zijn. De robotarm is volledig elektrisch waardoor de M2erlin opvallend stil is. Dit alles vertaalt zich in minder stress bij de koeien.

Het koeverkeer is tot aan de voorselectie volledig vrij. Er is gekozen voor automatische separatie. De dieren staan recht voor de poortjes en daardoor verloopt het soepel. De M2erlin melkrobot is uitgerust met twee voor- en twee achterdeuren waardoor beweiding vlot mogelijk is

Voor nog meer arbeidsgemak heeft Roel ten Vregelaar gekozen voor een opvallend diepe melkput van maar liefst 1 meter diep. Hierdoor werkt hij altijd met rechte rug en kan hij overal goed bij. Ook vanuit het kantoor is er een mooi overzicht op de melkrobot.

De maatschap wil met deze stal weer 40 jaar vooruit en gezien de zorg waarmee alle beslissingen genomen zijn, moet dat geen probleem zijn.